Doceniamy działania związane z wprowadzeniem reformy w zakresie psychiatrii dzieci i młodzieży.
Niemiej jednak doświadczenia ostatnich lat pokazują, że reforma nie poprawiła sytuacji tych pacjentów młodzieżowych, którzy ze względu na nasilenie i złożoność obrazu klinicznego, współchorobowość, skomplikowany kontekst rodzinny i społeczny wymagają leczenia obejmującego intensywne oddziaływania psychoterapeutyczne w połączeniu z leczeniem farmakologicznym a:
– nie kwalifikują się do leczenia w ramach oddziału dziennego (II [poziom referencyjny) lub stacjonarnego (III poziom referencyjny)
– lub je zakończyli i wymagają dalszej kontynuacji terapii
– lub nie uzyskali poprawy na I poziomie referencyjnym.
Stąd widzimy konieczność:
– Organizowania na II poziomie referencyjnym, obok poradni diagnostycznej i oddziału dziennego, zespołów psychoterapeutycznych prowadzących ambulatoryjną psychoterapię (rodzinną, indywidualną, wielorodzinną) i leczenie farmakologiczne.
Leczenie w.w. pacjentów wymaga od personelu specjalistycznej wiedzy, doświadczenia klinicznego i intensywniejszej superwizji.
– Organizowanie zespołów psychoterapeutycznych na II poziomie referencyjnym byłoby to postulatem, bo nie każda instytucja aktualnie dysponuje doświadczonym zespołem, ale wyznaczałoby to kierunek pożądanych zmian, stwarzając realną szansą na poprawienie sytuacji w psychiatrii dzieci i młodzieży poprzez uelastycznienie systemu leczenia, odciążenie oddziałów stacjonarnych, zapewnienie długofalowej opieki.
Doceniamy że, w odpowiedzi na wnioski środowiska, Ministerstwo Zdrowia planuje wprowadzanie, na II poziomie, programów specjalistycznych obejmujących leczenie zaburzeń odżywiania oraz leczenie pacjentów młodzieżowych o nieprawidłowym rozwoju osobowości. Jest ważny krok, ale jak dotąd formy te nie są uwzględnione w opracowanych standardach i rekomendacjach dla instytucji II poziomu referencyjnego. Ponadto postulujemy, aby poza tymi programami specjalistycznymi dostępna była ambulatoryjna oferta psychoterapeutyczna dla trudno leczących się pacjentów o innej, niż wymienione, symptomatologii np. depresyjnej czy obsesyjno-kompulsyjnej.
Nasze uwagi dotyczą również funkcjonowania placówek z I poziomu referencyjnego:
– Wprowadzenia superwizji jako standardu pracy również na tym poziomie.
– Wprowadzenia możliwości przedłużenia, w uzasadnionych klinicznie
przypadkach, według określonych kryteriów terapii indywidualnej ponad 75
godzin.
– Stworzenie możliwości udzielania wsparcia psychospołecznego dla rodzica w sytuacji, kiedy dziecko przebywa na leczeniu szpitalnym np. na oddziale psychiatrycznym zamkniętym. W tym momencie psychoterapeuci, psychologowie z I poziomu nie mogą udzielać wsparcia rodzicom dzieci, które przebywają na oddziale. (W praktyce terapeuci są z rodzicami w kontakcie i prowadzą wspierające rozmowy, np. żeby nie wypisać dziecka na żądanie).
– Uznanie zasadności i konieczności dostępu do lekarza psychiatry również w ośrodkach I poziomu referencyjności.
– Konieczność modyfikacji przepisu dotyczące udzielania świadczeń osobom uczącym się. Niektórzy z naszych pacjentów po ukończeniu szkoły średniej nie kontynuują edukacji, bo np. robią sobie przerwę roczną, nie zdali matury itp. Zgodnie z przepisem nie mogą mieć udzielanego świadczenia. W dokumentacji terapeuci muszą poświadczać, że widzieli legitymację. Ten przepis uniemożliwia uzyskanie wsparcie przez młodego człowieka w kryzysie, np. po niezdanej maturze, wypadnięciu z systemu edukacji.
– Wniosek o większą elastyczność w formułowaniu zaleceń urzędowych dotyczących racy psychoterapeutycznej. Przykładem jest sztuczny zapis – terapia środowiskowa co 5 wizyta w środowisku – nie da się tego tak zrobić, są
takie rodziny, które sobie nie tego życzą. Nie zawsze jest potrzeba, aby dokładnie 5 wizyta była w środowisku.
– Istniejące aktualnie wyliczenia czasowe dotyczące wizyt nie sprawdzają się w praktyce – pierwsza wizyta 80 minut, kolejne 60 minut. Utrudnia to pracę tworząc sztuczne ramy niedopasowane do potrzeb rodziny.
– Uznanie, że również dla osób zatrudnionych w placówkach w formie działalności gospodarczej – superwizje, konsylia, spotkania kliniczne zespołu są ujęte jako godziny płatne na rzecz pacjenta. Ważne, jeśli superwizje są
umieszczone w standardach I poziomu, aby również były płatne, ponieważ jest to praca.
– Ujęcie w ustaleniach sposobu finansowania szkoleń osób pracujących dla NFZ, realizujących zadania Ministerstwa Zdrowia.
Reforma psychiatrii dzieci i młodzieży – uwagi do spotkania w Senacie w dniu 6.03.2023
Przekazujemy podsumowanie dyskusji toczących się w gronie Zarządu na temat psychiatrii dzieci i młodzieży.
